Operacja: przygotowanie i rehabilitacja
Rehabilitacja okołooperacyjna, nierzadko pomijana, lub wręcz traktowana po macoszemu, jest aktywnością, dzięki której możemy bardzo przyspieszyć proces regeneracyjny, a niekiedy wręcz uniknąć skalpela. Musimy pamiętać, że nasze ciała to nie przedmioty, w których usuniemy usterkę lub wymienimy wadliwy element, i już. Nasze organizmy to bardziej złożone „maszyny”, dlatego odpowiednie przygotowanie ciała do operacji oraz usprawnianie go po operacji mają znaczący wpływ zarówno na czas powrotu do zdrowia, jak i na finalny efekt leczenia.
Przed operacją
Głównym zadaniem rehabilitacji przedoperacyjnej jest optymalne przygotowanie narządu ruchu, stawów, mięśni, więzadeł, powięzi, do jak najlepszej pracy. Przed planowanym zabiegiem dobrze jest wzmocnić mięśnie na tyle, na ile jest to możliwe, gdyż po operacji przez jakiś czas ich praca będzie ograniczona z powodu unieruchomienia bądź usztywnienia, co powodować będzie osłabienie tych struktur. Mówiąc najprościej, w im lepszej kondycji będziemy w momencie operacji, tym łatwiej nam będzie wrócić do pełni sił po zabiegu. Przedoperacyjna fizjoterapia ma również na celu poprawę krążenia krwi i limfy, gdyż prawidłowe krążenie przyspieszy proces gojenia tkanek. Jeszcze jedną ważną rolą rehabilitacji przedoperacyjnej, o czym wielu pacjentów zdaje się nie wiedzieć, jest sprawdzenie, czy planowany zabieg operacyjny jest niezbędny. Efekty rehabilitacji przedoperacyjnej mogą wpłynąć na decyzję zespołu medycznego odnośnie celowości zaplanowanego zabiegu – może się bowiem okazać, iż sama rehabilitacja przynosi na tyle dobre efekty, że ingerencja skalpelem nie będzie niezbędna.
Należy pamiętać, że fizjoterapię przedoperacyjną można zastosować u pacjentów, którzy są zakwalifikowani na operacje planowe. Niestety przy operacjach nagłych, ratujących życie, nie jest to możliwe.
Po operacji
Rehabilitacja pooperacyjna to absolutnie kluczowy element powrotu do zdrowia i odzyskania sprawności po operacji. W wielu aspektach przypomina ona rehabilitację przedoperacyjną: pomaga przywrócić utraconą elastyczność, zakresy ruchu, siłę mięśni. Odpowiednio wdrożona zmniejsza ryzyko powikłań pooperacyjnych. Po operacji często trzeba pracować z bliznami, niekiedy także z trudno gojącymi się ranami. W tym zakresie bardzo dobrze sprawdzają się np. zabiegi fizykalne, np. laser wysokoenergetyczny. Inną częstą przypadłością, z którą borykają się np. pacjenci onkologiczni, lub pacjenci po rekonstrukcji więzadeł krzyżowych, jest obrzęk, który można zredukować za pomocą drenażu limfatycznego. Drenaż limfatyczny jest również bardzo ważnym elementem procesu rekonwalescencji po zabiegach liposukcji.
W dzisiejszych czasach szczególnie zależy nam na tym, by operacja w jak najmniejszym stopniu wyłączała nas z życia. W powrocie do sprawności nie ma drogi na skróty, ale rehabilitacja okołooperacyjna jest niczym autostrada, dzięki której pokonamy tę drogę w szybkim tempie.